Przypominamy, że Łuk Mużakowa to ciąg wzgórz morenowych będących idealnym odzwierciedleniem niewielkiego języka lądolodu z okresu zlodowaceń południowopolskich. Lądolód ten nasunął się w rejonie południowej części województwa lubuskiego i Brandenburgii w Niemczech, około 340 tysięcy lat temu. Morenowa forma terenu, w idealnym kształcie podkowy, jest doskonale widoczna na mapach topograficznych, a nawet na zdjęciach satelitarnych.

Obszar Łuku Mużakowa to także ponad 130 lat tradycji górnictwa węgla brunatnego, które miało tu miejsce od połowy XIX do drugiej połowy XX wieku. Za sprawą oddziaływania lądolodu, głęboko położone pokłady węgla brunatnego zostały wyciśnięte ku powierzchni. Umożliwiło to powstanie ponad 80 kopalń, początkowo podziemnych, a później odkrywkowych. Stąd rejon Łuku Mużakowa to także dawne zagłębie przemysłowe. Z wydobywanego węgla brunatnego produkowano tu brykiety, które służyły jako paliwo do pobliskich licznych hut szkła, cegielni i tartaków. Dzisiaj, Łuk Mużakowa jest obszarem o niezwykle atrakcyjnym krajobrazie pogórniczym.

Zarówno po polskiej jak i niemieckiej stronie struktury morenowej znajdują się liczne zbiorniki wód pokopalnianych, o łącznej powierzchni ponad 800 ha. Na skutek wytrącenia związków żelaza wody posiadają rdzawo-pomarańczowe barwy, takie same jak w słynnych wodach Kolorowych Jeziorek Rudaw Janowickich. Miejscami wokół zbiorników spotkać możemy wysokie skarpy, w których rozwinęły się niezwykłe formy erozji wód opadowych.

Polska część Łuku Mużakowa objęta jest ochroną w formie parku krajobrazowego, a całość struktury morenowej znajduje się w granicach pierwszego w Polsce Europejskiego Geoparku, posiadającego wsparcie UNESCO. W obszarze Łuku Mużakowa znajduje się również obiekt wpisany na listę ochrony dziedzictwa kulturowego UNESCO - jakim jest ogrodowy Park Mużakowski. (Tekst: Jacek Koźma), (fot. Joanna Majorczyk).