Perły w parku, fosie i elektrociepłowni

Województwo lubuskie ma jedyną w Polsce koronowaną perłę, która w jednej 

trzeciej należy do naszych zachodnich sąsiadów. Ku radości Łęknicy i Bad 

Muskau - centrum Parku Mużakowskiego (Muskauer Park), z zamkami, oranżerią i 

klasycystyczną zabudową. Koronacja odbyła się z woli internautów, którzy 

przez dwa miesiące głosowali w 16 regionalnych plebiscytach portalu 

naszemiasto.pl na niezwykłe budowle i perły architektury. I to dzięki Wam z 

Perły w Koronie cieszy się zarówno Pałac Kultury i Nauki (po raz drugi), jak 

i kościółek w Solnikach, wsi położonej w gminie Kożuchów.

Park Mużakowski jest prawdziwą perełką wśród zwycięzców plebiscytu z jeszcze 

jednego powodu: w całej Polsce mamy tylko dwa parki wyróżnione przez 

internautów - w Łęknicy i Świerklańcu (woj. śląskie). Lubuskie perły 

zaskakują oryginalnością na wiele sposobów, także uzasadnieniem wyboru. Pod 

zdjęciem kożuchowskiego zamku zatrzymuje nas komentarz czytelnika: 

"Urodziłem się w Kożuchowie i mieszkałem w pobliżu zamku.Cały wolny czas 

spędzałem na grze w piłkę na dnie fosy, zabawach w wojnę, szukaliśmy 

skarbów, wchodziliśmy na wysokie mury, jesienią otrząsaliśmy jeszcze zielone 

orzechy. Kiedy byłem trochę starszy chodziłem do zamku na zajęcia TKKF, by 

grać w kosza, siatkę, korzystać z siłowni i lekcji boksu, jakich udzielał p. 

Fuławka. Zawsze jak przyjeżdżam do Kożuchowa, idę zobaczyć zamek, bo to jest 

moja młodość.Wierzę, że zamek wygra w tym konkursie." I wygrał, był nawet 

pierwszy (10 574 głosy). I wszystko odbyło się z duchem naszego przesłania: 

"Głosujemy na niezwykłe budowle, zarówno te urzekające pięknem architektury, 

jak i te, których atrakcyjność płynie z ich głębi, historii, a także ludzi i 

faktów, z nimi związanych.". Mają więc swoje argumenty miłośnicy zamku 

Łagowie, pałaców w Brodach i Mierzęcinie, ratuszów w Zielonej Górze i 

Szprtowaie, zespołu poaugustiańskiego w Żaganiu czy sanktuarium w Rokitnie. 

Warto je poznać.

A co w innych stronach? Na Pomorzu jaśnieją podwójne perły architektury 

sakralnej: katedra w Pelplinie i kartuska kolegiata, znana przede wszystkim 

z unikatowego, miedzianego dachu w kształcie wieka trumny. Wśród 

wyróżnionych w tym roku perełek znalazły się zabytkowe mosty w Tczewie (w 

pierwszej edycji plebiscytu niewiele zabrakło do miejsca w dziesiątce). Po 

ubiegłorocznym sukcesie krytego mostu nad Białą Lądecką to drugi taki 

perłowy obiekt w Polsce. Mosty mają unikatowych w skali plebiscytowej 

kuzynów w województwie warmińsko-mazurskim - wiadukty w Stańczykach. Wodą 

oblewać wypada certyfikat Kanału Augustowskiego i Elbląskiego oraz kompleksu 

śluz w Białej Górze (woj. pomorskie).

Wśród 160 laureatów są tylko dwie wieże widokowe: pierwsza (18 306 głosów) - 

nad morzem, w Gniewinie, druga (11 968) - w górach, na Wielkiej Sowie. 

Emocje dolnośląskich wyborów sięgnęły w tym roku szczytu, kiedy na kilka 

minut przed zakończeniem głosowania do dziesiątki laureatów wróciło Muzeum 

Papiernictwa w Dusznikach Zdroju. Obok zamku w Bolkowie to druga podwójna 

perła regionu. W województwie śląskim rekordy popularności biła 

Elektrociepłownia Szombierki. I to jaka! Z marmurową tablicą rozdzielczą, 

strzelistą wieżą i zabytkowym zegarem firmy "Siemens und Halske" oraz żyjącą 

wydarzeniami kulturalnymi i sportowymi halą, w której zachował się łukowy, 

dębowy strop. Na niecałe 5 minut przed finiszem wielkopolskim, pod zdjęciem 

zamku w Rydzynie (pierwsze miejsce) internauci pisali pointę: "Brawo nasz 

Zamek! Gratulacje dla innych wielkopolskich Pereł, a szczególnie dla 

Kościoła w Sierakowie. Konkurs zobligował, chyba nie tylko mnie, do 

odwiedzin kilku szlachetnych konkurentów." I o to w tej zabawie chodzi 

przede wszystkim - promocję miejsc i atrakcji, które warte są odwiedzenia i 

poznania. Nie tylko tych z certyfikatami Perła w Koronie.

Patronem plebiscytu jest Lubuska Regionalna Organizacja Turystyczna LOTUR.

Perły w Koronie 2009

Dolnośląskie: twierdza w Kłodzku, zamek w Bolkowie, sanktuarium maryjne w 

Wambierzycach, kościół św. Jadwigi w Legnickim Polu, wieża widokowa na 

Wielkiej Sowie (Pieszyce), zamek w Oleśnicy, Fort Donjon w Srebrnej Górze, 

katedra w Świdnicy, Kościół Pokoju w Jaworze, Muzeum Papiernictwa w 

Dusznikach Zdroju.

Kujawsko-pomorskie: renesansowy ratusz w Chełmnie i układ urbanistyczny 

miasta, poklasztorny zespół cysterski w Koronowie, relikt budownictwa 

wiejskiego w Zalesiu Królewskim, kościół farny w Chełmnie, ruiny zamku w 

Brodnicy, romański kościół Najświętszej Maryi Panny w Inowrocławiu, ruiny 

zamku w Świeciu, zamek w Golubiu-Dobrzyniu, Ratusz Staromiejski i Stary 

Rynek w Toruniu, kościół farny w Brodnicy.

Lubelskie: kościół Przemienienia Pańskiego w Łukowie, drewniany kościół w 

Ortelu Królewskim, kościół i klasztor dominikanów w Janowie Lubelskim, 

kościół św. Wojciecha w Momotach Górnych, sanktuarium Matki Bożej 

Leśniańskiej w Leśnej Podlaskiej, uroczysko Kruczek w Lasach Janowskich, 

ratusz i Rynek Wielki w Zamościu, zespół pałacowo-parkowy w Kozłówce, ratusz 

i rynek w Lublinie, cerkiew w Chłopiatynie.

Lubuskie: zamek w Kożuchowie, Park Mużakowski w Łęknicy, zespół pałacowy w 

Mierzęcinie, ratusz i rynek w Zielonej Górze, kościół św. Anny w Solnikach, 

sanktuarium maryjne w Rokitnie, ratusz w Szprotawie, zespół poaugustiański w 

Żaganiu, pałac Brühla w Brodach, zamek w Łagowie.

Łódzkie: bazylika katedralna w Łowiczu, ruiny zamku w Drzewicy, zespół 

kościelno-klasztorny w Wągłczewie, zamek w Uniejowie, dwór Walewskich w 

Tubądzinie, zamek w Łęczycy, opactwo cystersów w Sulejowie, archikatedra św. 

Stanisława Kostki w Łodzi, zespół klasztorny w Studziannej-Poświętnem, pałac 

w Ujeździe.

Małopolskie: opactwo w Tyńcu, Stare Miasto w Nowym Sączu, Orawski Park 

Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, drewniany kościół w Lipnicy Murowanej, 

pałac orientalny w Osieku, Bocheński Szlak Solny "Na świecie" im. Świętej 

Kingi, Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie, willa "Romanówka" - 

Muzeum Nikifora w Krynicy, kościół w Grywałdzie, pałac Goetz-Okocimskich w 

Brzesku.

Mazowieckie: osada fabryczna w Żyrardowie, Pałac Ogińskich w Siedlcach, 

kościół św. Rocha w Brochowie, Ratusz Miejski Jacek w Siedlcach, pałac 

Bielińskich w Otwocku Wielkim, zespół pałacowy w Radziejowicach, Zamek 

Królewski w Warszawie, Łazienki Królewskie w Warszawie, Pałac Kultury i 

Nauki w Warszawie, Muzeum Architektury Drewnianej Regionu Siedleckiego w 

Suchej.

Opolskie: kompleks pałacowo-parkowy w Kamieniu Śląskim, zamek w Mosznej, 

kościół i klasztor na Górze Świętej Anny, pałac w Kopicach, szlak 

drewnianego budownictwa sakralnego - od Opola do Olesna, zamek Piastów 

Śląskich w Brzegu, kościół św. Jakuba z dzwonnicą w Nysie, zamek w 

Otmuchowie, gród pod Byczyną, Muzeum Wsi Opolskiej w Opolu-Bierkowicach.

Podkarpackie: zamek w Baranowie Sandomierskim, Pustelnia św. Jana w Dukli, 

cerkiew w Uluczu, skansen w Kolbuszowej, zamek w Przemyślu, cerkiew w 

Łopience, klasztor benedyktynek w Jarosławiu, Muzeum Budownictwa Ludowego w 

Sanoku, pałac Tyszkiewiczów w Weryni, cerkiew w Chyrowej.

Podlaskie: kościół Świętej Trójcy w Tykocinie, Kanał Augustowski, sobór 

Świętej Trójcy w Hajnówce, cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Sokółce, 

Galeria Jednego Obrazu w Suwałkach, Pałac Branickich w Białymstoku, Apteka 

przy ul. Kościuszki w Suwałkach, zespół klasztorny braci kamedułów nad 

Wigrami w Starym Folwarku, meczet tatarski w Kruszynianach, cerkiew św. 

Mikołaja Cudotwórcy w Białowieży.

Pomorskie: sanktuarium Matki Bożej Królowej Kaszub w Sianowie, wieża 

widokowa Kaszubskie Oko w Gniewinie, kompleks śluz w Białej Górze, zabytkowe 

mosty w Tczewie, zespół pocysterski w Pelplinie, miniskansen w Nadolu, 

baszta i mury obronne w Lęborku, domki rybackie w Helu, ratusz w Słupsku, 

zespół poklasztorny w Kartuzach.

Śląskie: pocysterski zespół klasztorno-pałacowy w Rudach, zespół 

pałacowo-parkowy w Pławniowicach, park w Świerklańcu, bazylika NMP i św. 

Bartłomieja w Piekarach Śląskich, Elektrociepłownia Szombierki, zamek 

piastowski w Raciborzu, schron nr 52 w Dobieszowicach, Opera Śląska w 

Bytomiu, kaplica Matki Bożej Akowskiej w Sosnowcu-Zagórzu, zamek w Będzinie.

Świętokrzyskie: kościół św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu, ruiny zamku 

Krzyżtopór w Ujeździe, zamek w Chęcinach, ratusz i rynek w Sandomierzu, 

bazylika katedralna w Kielcach, dworek Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku, 

skansen architektury drewnianej w Tokarni, Pałac Biskupów w Kielcach, pałac 

w Kurozwękach, klasztor cystersów w Jędrzejowie.

Warmińsko-mazurskie: bazylika mniejsza w Dobrym Mieście, Muzeum Budownictwa 

Ludowego - Park Etnograficzny w Olsztynku, Wzgórze Katedralne we Fromborku, 

wiadukty w Stańczykach, zamek w Rynie, kościół św. Janów w Ornecie, ratusz w 

Mrągowie, zamek w Nidzicy, Kanał Elbląski, zamek w Olsztynie.

Wielkopolskie: zamek w Rydzynie, kościół pobernardyński w Sierakowie, szlak 

kościołów drewnianych wokół Puszczy Zielonka, synagoga w Ostrowie 

Wielkopolskim, zamek Górków i baszta w Szamotułach, skansen w Osieku nad 

Notecią, kościół farny św. Jadwigi w Grodzisku Wlkp., zamek w Gołuchowie, 

ratusz w Krotoszynie, bazylika kolegiacka Wniebowzięcia NMP w Kaliszu.

Zachodniopomorskie: pałac von Plotzów w Stuchowie, zamek książąt pomorskich 

w Darłowie, kościół św. Michała Archanioła w Karlinie, ruiny zamku Drahim w 

Starym Drawsku, cerkiew w Białym Borze, połczyńska starówka, zabytkowe 

sanatoria w Połczynie-Zdroju, zamek w Świdwinie, forty w Świnoujściu, 

kościół Świętego Ducha w Moryniu.